Το ενδιαφέρον της ελληνικής παροικίας του Σουδάν για τις εξελίξεις στην
Ελλάδα, ιδιαίτερα την περίοδο κατά τις οποίες ενεπλάκη η χώρα μας σε πολεμικές
συρράξεις ήταν μεγάλο. Από την πρώτη στιγμή οι Έλληνες του Σουδάν ενισχύουν τον
αγώνα της Ελλάδας να ενσωματώσει στον εθνικό κορμό τα εδάφη της Ηπείρου και της
Μακεδονίας.
Το 1903, ο Α. Καπάτος προσφέρει 50 λίρες για την ενίσχυση του Μακεδονικού
αγώνα, ενώ οι υπόλοιποι πάροικοι συγκεντρώνουν 700 λίρες[1]. Η
ενίσχυση όμως των εθνικών σκοπών συνεχίζεται και κατά την διάρκεια των
Βαλκανικών Πολέμων, αρχικά με μεμονωμένες δωρεές όπως του Γ. Ευστρατίου, ο
οποίος προσέφερε 50 φράγκα στο ταμείο του εθνικού στόλου[2]. Αργότερα θα ακολουθήσουν έρανοι υπό την
αιγίδα των πιο πολυπληθών κοινοτήτων της χώρας. Συγκεκριμένα η κοινότητα του Khartoum προσέφερε 105 στερλίνες και 14 σελίνια υπέρ του εθνικού στόλου[3], ενώ ο έρανος των Ελλήνων του Port-Sudan απέδωσε 29 λίρες[4]. Συνάμα, οι δύο προαναφερθείσες κοινότητες θα
προσφέρουν χρήματα και για την κατασκευή του θωρηκτού Αβέρωφ.[5] Λίγους μήνες μετά, οι δωρεές προς τη Ελλάδα
συνεχίζονται. Η ελληνική παροικία του Σουδάν απέστειλε προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό
τραπεζική επιταγή ύψους 2.500 χρυσών φράγκων, προκειμένου να διατεθούν για τις
ανάγκες του στρατού,[6] δωρεά για την οποία ο Ελ. Βενιζέλος απέστειλε προσωπική ευχαριστήρια
επιστολή.[7] Αξίζει να σημειώσουμε ότι μόνο οι Καρπάθιοι προσέφεραν 300 Λίρες Αιγύπτου. Λίγο αργότερα θα ακολουθήσει ένας έρανος «υπέρ αεροπλάνων»,[8] ο οποίος θα αποφέρει 75.858 γρόσια διατίμησης[9].
Πέρα από την συνεχή χρηματική στήριξη προς την
Ελλάδα, αρκετοί Έλληνες του Σουδάν συμμετείχαν και στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα, τριάντα πάροικοι
από το Khartoum και συνολικά εκατό από όλη την χώρα, έσπευσαν
τον Σεπτέμβριο του 1912 να καταταχθούν ως εθελοντές[10] και αναχώρησαν ένα μήνα
αργότερα για το μέτωπο της Μακεδονίας.[11]
Μάλιστα 15 εξ αυτών θα πέσουν στο
πεδίο της μάχης και προς τιμή τους θα ανεγερθεί τιμητική στήλη στον χώρο των
κοινοτικών ιδρυμάτων[12].
Η δράση όμως της παροικίας επεκτάθηκε και στο
διπλωματικό επίπεδο. Με αφορμή την δραστηριότητα των
Αλβανών κατά των κατοίκων της Ηπείρου, πάροικοι με καταγωγή από την Ήπειρο, αρχικά
συγκεντρώθηκαν με συμπατριώτες τους στην Αλεξάνδρεια και διαμαρτυρήθηκαν για
την τοποθέτηση Αλβανού Βαλή στα Ιωάννινα[13]. Στην συνέχεια, ως μέλη του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Αιγύπτου-Σουδάν, απέστειλαν τηλεγράφημα
προς τους αντιπροσώπους των χωρών στο Συμβούλιο της Ειρήνης του Λονδίνου.[14]
Το 1915 η ελληνική παροικία θα διενεργήσει έρανο για
τα θύματα της μεγάλης πυρκαγιάς που προκλήθηκε στην Θεσ/νικη[15],
ενώ το 1918 θα προσφέρει το ποσό των 50.000 υπέρ των θυμάτων της βουλγαρικής
επιδρομής.[16]
[1] Εφημερίδα Εμπρός,
6/9/1903.
[2] Εφημερίδα Σκριπ, 17/1/1911
[3] Εφημερίδα Σκριπ, 9/5/1912.
[4] Εφημερίδα Σκριπ, 26/7/1911
[5] Αρχείο Ελληνικής
Κοινότητας Χαρτούμ, πρακτικό 4/1/1912.
[6] Εφημερίδα Σκριπ, 8/10/1912
[7] Εφημερίδα Σουδανικός Κήρυξ, 2/11/1912
[8] Εφημερίδα Σουδανικός Κήρυξ, 19/10/1912
[9] Εφημερίδα Σουδανικός Κήρυξ, 10/11/1912
[10] Εφημερίδα Σκριπ, 30/9/1912
[11] Εφημερίδα Σουδανικός Κήρυξ, 2/11/1912.
[12] Πρόκειται για τους
Αναστασίου Γεώργιο, Λεονταρίδη Θεοχάρη, Γεωργιαφέντη Γεώργιο, Ευστρατίου
Στέφανο, Παπουντζάκη Ε., Κονάκο Δημοσθένη, Λιναρδάτο Γεράσιμο, Γκουλιούρη
Απόστολο, Κατσίκα Πέτρο, Σαούλη Άγγελο, Σαρρή Θεοχάρη, Κοσμάτο Ε., Χαρέλη Γ.,
Λάιο Χ. και Ραζή Π.
[13] Εφημερίδα Σκριπ, 28/8/1912
[14] Μουσείο Μπενάκη,
Αρχείο Ελ. Βενιζέλου, Φακ. 152/59,60. Επιστολή με ημερομηνία 11/1/1913.
[15] Εφημερίδα Σουδανικός Κήρυξ, 30/1/1915
[16] Μουσείο
Μπενάκη, Αρχείο Ελ. Βενιζέλου, Φακ. 154/27. Ευχαριστήρια επιστολή του
Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού της τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας
του Κhartoum με ημερομηνία 10/10/1918 σχετικά με την δωρεά του υπέρ
των θυμάτων της βουλγαρικής επιδρομής.