Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016

Έλληνες πρωταγωνιστές στη νεότερη πολιτική ιστορία του Σουδάν

(το απόσπασμα προέρχεται από την έρευνα στα πλαίσια της διδακτορικής μου διατριβής με θέμα την ελληνική παροικία του Σουδάν)


Αν και για τους περισσότερους η παρουσία των Ελλήνων στην Αφρική είναι συνυφασμένη με την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, υπήρξαν κάποιοι που είχαν και ενεργό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της χώρας όπου εγκαταστάθηκαν. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελεί η ιστορία της οικογένειας Γιαλούρη στο Σουδάν.
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στην ιστορία του Σουδάν, μετά την ανεξαρτησία του, αποτέλεσε η προσπάθεια των νοτίων επαρχιών για αυτοδιάθεση που οδήγησε στον πιο μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο που έλαβε χώρα σε αφρικανικό έδαφος, καθώς διήρκεσε μέχρι και το 2005, με μόνη ανάπαυλα την περίοδο 1972-1983.
Στον σουδανικό εμφύλιο υπήρχε και ελληνική ανάμειξη καθώς μέλη της οικογένειας Γιαλούρη συμμετείχαν στο αυτονομιστικό κίνημα. Πρόκειται για μια οικογένεια με καταγωγή από το Πλωμάρι της Λέσβου η οποία από πολύ νωρίς δέθηκε με τον ντόπιο πληθυσμό και προχώρησε σε μεικτούς γάμους. Η πορεία της οικογένειας στο Σουδάν ξεκίνησε όταν ο Δημήτρης Γιαλούρης μετανάστευσε στα τέλη της δεκαετίας του 1930 στο Gogrial της επαρχίας Bahr El Ghazal  του Σουδάν. Το 1932 παντρεύτηκε την Ayen Achom, από τη φυλή των Dinka και απέκτησε τρεις γιους, το Γιάννη (1935-?), το Βασίλη (1937-?) και το Γρηγόρη (1941)[1].





O Δημήτρης Γιαλούρης με τη σύζυγό του Ayen Achom(Αρχείο Μαρίνας Γιαλούρη)




 Στην διάρκεια λοιπόν του πρώτου σουδανικού εμφύλιου πολέμου (1955-1972) πήραν μέρος και οι τρεις γιοί του Δημήτρη Γιαλούρη, οι οποίοι προμήθευαν με όπλα τον στρατό των Anyanya[1]. Μάλιστα στη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων ο Βασίλης και ο Γιάννης Γιαλούρης συνελήφθηκαν και  εκτελέστηκαν[2]


O Βασίλης Γιαλούρης στο μαγαζί του πατέρα του 



Καθώς οι πολεμικές επιχειρήσεις γινόταν όλο και περισσότερες με χιλιάδες θύματα, η ζωή των παροίκων τέθηκε σε κίνδυνο με αποτέλεσμα οι Έλληνες να φύγουν από την περιοχή και οι ελληνικές κοινότητες που βρίσκονταν στα νότια του Σουδάν να πάψουν να υφίστανται.

Ελάχιστοι παρέμειναν, ενώ η τρίτη γενιά της οικογένειας Γιαλούρη συνέχισε να συμμετέχει στον αγώνα για ανεξαρτησία του Νότου. Στις πολεμικές επιχειρήσεις συμμετείχε και ο γιος του Βασίλη, Γρηγόρης Γιαλούρης[3], ο οποίος όχι μόνο εντάχθηκε από τα δεκαέξι τους στις δυνάμεις των ανταρτών, φτάνοντας στον βαθμό του λοχαγού, αλλά το 1995 διορίστηκε και μέλος της μεταβατικής Εθνοσυνέλευσης της επαρχίας του Ισημερινού. Το 2005 διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής στα ανατολικά του Gogrial, ενώ σήμερα είναι υποστράτηγος του στρατού του Νοτίου Σουδάν.


[1] Προφορική συνέντευξη με τη Μαρίνα Γιαλούρη, εγγονή του Βασίλη Γιαλούρη, Σεπτέμβριος 2015.

[2] Πληροφορίες όπως καταγράφηκαν από τον ανθρωπολόγο Godfrey Lienhardt, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του 1940 πήγε να αγοράσει προμήθειες σε ένα μαγαζί που άνηκε στον έμπορο Δημήτρη Γιαλούρη. (Πηγή http://southernsudan.prm.ox.ac.uk/, Accession Number:2005.51.485, Godfrey Lienhardt Collection)


[3]Αναφέρεται ως Gregory Vasily.